حديث غدير به حدي متواتر است كه هیچ کسی نمي‌تواند در صدورش تشکیک كند . ( غزالي ، ابوحامد ؛ سرّالعالمين و كشف ما في الدارين ، مكتبة ثقافة الدينية في النجف الاشرف ، چاپ دوم ۱۳۸۵ ، ص ۲۱) آن قدر نقل شده كه به جرأت مي‌توان گفت ؛ هيچ حادثه تاريخي در اسلام به اين حدّ از تواتر نرسيده است . علامه اميني حدود يكصد و ده نفر از صحابه را نام مي‌برد كه اين حديث را نقل كرده‌اند . ( الغدير، ج صفر، ص ۱۶۱) افرادی مثل ؛ اميرالمؤمنين علي (عليه‌السّلام) ، فاطمه زهرا(علیها السلام) ، امام حسن (عليه‌السّلام) و امام حسين (عليه‌السّلام) ، سلمان فارسي ، مقداد ، اسماء بنت عميس ، ام هاني ، جابر بن عبدالله انصاري، ابوبكر بن ابي‌قُحافه ، عمر بن خطّاب ، عثمان بن عفان ، اسامه بن زيد ، ابوهر يره ، اُبيّ بن كعب ، عايشه ، عمر و بن عاص و …

در ميان اهل تسنن نيز اين حديث تواتر دارد و بزرگان حديث اهل سنت آن را نقل كرده‌اند . دانشمنداني مثل ابوعيسی ترمذي (ترمذي ، ابوعيسي محمد بن عيسي ؛ سنن ترفدي ترمذی ؛ تحقيق احمد محمد شاكر، نشر دارالفكر، بيروت، ج ۵، ص ۵۹۱، ح۳۷۱۳٫) ابوجعفر طحاوي،(طحاوي ، احمد بن محمد ؛ مشكل الاثار ، نشر مجلس دائرة المعارف ، حيدرآباد هنر، چاپ اوّل، ۱۳۳۳ه، ج۲، ص ۳۰۸٫) احمدغزالي (سرّالعالمين و كشف ما في الدارين، ص ۲۱) ابن كثير شافعي (ابن كثير، عماربن ابي الفداء، البداية و النهاية؛ داراحياء التراث العربي، بيروت، ۱۴۱۳ه، ج ۵، ص ۲۲۸٫) ابن حجر عسقلاني (ابن حجر، احمد بن علي، فتح الباري في شرح صحيح البخاري؛ تحقيق محمد فواد عبدالباقي و دیگران، دارالمعرفة، بيروت، ج۷، ص ۷۴) محمد آلوسی (آلوسي، شهاب الدين محمد، روح المعافي في تفسير القرآن العظيم و السبع المثانی، داراحياء تراث العربي، بيروت، چاپ چهارم، ۱۴۰۵، ج۶، ص ۱۹۵٫ ) ابن ابي الحديد (ابن ابي الحديد مدائني، عزالدين ابوحامد؛ شرح نهج البلاغه، تحقيق محمد ابوالفضل ابراهيم، دار احیاء الكتب العربي، قاهره، چاپ اول، ۱۳۷۸ه، ج۹، خطبه ۱۵۴، ص ۱۶۶٫) و نیز تعداد زياد دیگري از بزرگان حديث اهل سنت كه اين حديث را از طرق متعددي نقل كرده‌ و در کتب خود ذکر کرده اند که به بعضی از کتب آنان اشاره می شود :

اخبارالدول وآثارالاول : ص۱۰۲ .

أربعين الهروي : ص ۱۲ .

أرجح المطالب : ص۳۶و۵۶ و۵۸ و۶۷ و۲۰۳ و۳۳۸ و۳۳۹ و۳۸۹ و۵۸۱-۵۴۵ و۶۸۱ .

أسباب النزول : ص۱۳۵٫

أسد الغابه : ج۱ص۳۰۸و۳۶۷٫ج۲ص۲۳۳٫ج۳ص۹۲و۹۳و۲۷۴و۳۰۷و۳۲۱٫ج۴ص۲۸٫ج۵ص۶و۲۰۵و۲۰۸٫

الامامه و السياسه : ج۱ ص۱۰۹٫

أنساب الاشراف : ج۱ ص۱۵۶٫

البدايه و النهايه : ج۵ ص۲۰۸-۲۱۳و۲۲۷و۲۲۸-ج۷ص۳۳۸و۳۴۴-۳۴۹٫

بلاغات النساء : ص۷۲٫

تاريخ بغداد : ج۸ص۲۹۰-ج۷ص۳۷۷-ج۱۲ص۳۴۳-ج۱۴ص۲۳۶٫

التاريخ الکبير : ج۱ص۳۷۵-ج۲قسم۲ص۱۹۴٫

تاريخ الخلفاء : ص۱۱۴و۱۵۸و۱۷۹٫

تفسير الثعلبي : ص۷۸و۱۰۴و۱۸۱و۲۳۵٫

تفسير الطبري : ج۳ص۴۲۸٫

تفسير فخر الرازي : ج۳ص۶۳۶٫

التمهيد(باقلاني) : ص۱۷۱٫

الجمع بين الصحاح : ص۴۵۸٫

حياه الصحابه : ج۲ص۷۶۹٫

حليه الاولياء : ج۵ص۲۶و۳۶۳-ج۶ص۲۹۴٫

الخصائص : ص۴و۴۹و۵۱٫

خصائص النسائي : ص۲۱و۴۰و۸۶و۸۸و۹۳و۹۴و۹۵و۱۰۰و۱۰۴و۱۲۴٫

الخصائص(السيوطي) : ص۱۸٫

الخطط والآثار(مقريزي) : ص۲۲۰٫

الدر المنثور : ج۲ص۲۵۹و۲۹۸٫

دول الاسلام(ذهبي) : ج۱ص۲۰٫

ذخائرالعقبي : ص۶۷و۶۸٫

روضات الجنات(زمجي) : ص۱۵۸٫

سنن ابن ماجه : ج۱ ص۴۳٫

سنن النسائي : ج۵ ص۴۵٫

سنن المصطفي صلي الله عليه و آله : ج۱ص۴۵٫

السيره النبويه(زيني ): ج۳ ص۳٫

الشرف الموبد(نبهاني) : ص۵۸و۱۱۳٫

شواهد التنزيل : ج۱ص۱۵۸و۱۹۰٫

صحيح الترمذي : ج۱ص۳۲-ج۲ص۲۹۸-ج۵ص۶۳۳٫

صحيح مسلم : ج۴ص۱۸۷۳٫

الصواعق المحرقه : ص۲۵و۲۶و۷۳و۷۴٫

طبقات ابن سعد : ج۳ص۳۳۵٫

العقد الفريد : ج۵ص۳۱۷٫

عمده الاخبار : ص۱۹۱٫

الفصول المهمه : ص۲۳و۲۴و۲۵و۲۷و۷۴٫

الفضائل(ابن حنبل) : ج۱ص۴۵و۵۹و۷۷و۱۱۱-ج۲ص۵۶۰و۵۶۳و۵۶۹و۵۹۲و۵۹۹-ج۳ص۲۷و۳۵٫

فضائل الصحابه : ج۲ص۶۱۰و۶۸۲٫

الکفايه:ص۱۵۱٫

کفايه الطالب : ص۱۳و۱۷و۵۸ و۶۲ و۱۵۳و۲۸۵و۲۸۶٫

کنز العمال : ج۱ص۴۸-ج۶ص۳۹۷-۴۰۵-ج۸ص۶۰-ج۱۲ص۲۱۰-ج۱۵ص۲۰۹٫

الکوکب الدري : ج۱ص۳۹٫

مجمع الفوائد : ج۹ص۱۰۳-۱۰۸و۱۶۳٫

مختلف الحديث(ابن قتيبه) : ص۵۲و۲۷۶٫

مروج الذهب : ج۲ص۱۱٫

مستدرک الحاکم : ج۳ص۱۰۹و۱۱۰و۱۱۸و۳۷۱و۶۳۱٫

مسندابن حنبل : ج۱ص۸۴و۱۱۹و۱۸۰-ج۴ص۲۴۱و۲۸۱و۳۶۸و۳۷۰و۳۷۲-ج۵ص۳۴۷و۳۶۶و۳۷۰و۴۱۹-۴۹۴-ج۶ص۴۷۶٫

مسند الطيالسي : ص۱۱۱٫

مصابيح السنه : ج۲ص۲۰۲و۲۷۵٫

معارج النبوه : ج۱ص۳۲۹٫

المعارف(ابن قتيبه) : ص۵۸٫

معالم الايمان(دباغ) : ج۲ص۲۹۹٫

المعتصرمن المختصر : ج۲ص۳۰۱و۳۳۲٫

معجم البلدان : ج۲ص۳۸۹٫

المعجم الصغير : ج۱ص۶۴و۷۱٫

المعجم الکبير(طبراني) : ج۱ص۱۴۹و۱۵۷و۳۹۰-ج۵ص۱۹۶٫

مقاصد الطالب : ص۱۱٫

مقتل الحسينعليه السلام(خوارزمي) : ص۴۷٫

مقصد الراغب : ص۳۹٫

المنار : ج۱ص۴۶۳٫

مناقب الائمه(باقلاني) : ص۹۸٫

المناقب(ابن جوزي) : ص۲۹٫

المناقب(ابن مغازلي) : ص۱۶و۱۸و۲۰و۲۲و۲۳و۲۴و۲۵و۲۲۴و۲۲۹٫

المناقب(عبدالله شافعي) : ص۱۰۶و۱۰۷و۱۲۲٫

منتخب کنز العمال : ج۵ص۳۰و۳۲و۵۱٫

المواقف : ج۲ص۶۱۱٫

موده القربي : ص۵۰٫

نزهه الناظرين : ص۳۹٫

النهايه(ابن الأثير) : ج۴ص۳۴۶٫

نهايه العقول : ص۱۹۹٫

الوفيات(ابن خلکان) : ج۱ص۶۰-ج۲ص۲۲۳٫

ينابيع الموده : ص۲۹-۴۰و۵۳-۵۵و۸۱و۱۲۰و۱۲۹و۱۳۴و۱۵۴و۱۵۵و۱۷۹-۱۸۷و۲۰۶و۲۳۴و۲۸۴٫

الاصابه : ج۱ص۳۷۲و۵۵۰-ج۲ص۲۵۷و۳۸۲و۴۰۸و۵۰۹-ج۳ص۵۱۲-ج۴ص۸۰٫

الاستيعاب : ج۲ص۴۶۰٫

أشعه اللمعات في شرح المشکاه : ج۴ص۸۹و۶۶۵و۶۷۶٫

تفريح الأحباب : ص۳۱و۳۲و۳۰۷و۳۱۹و۳۶۷٫

التمهيد و البيان(أشعري) : ص۲۳۷٫

الفتوح(ابن الأعثم) : ج۳ص۱۲۱٫

التمهيد البيان(أشعري) : ص۲۳۷٫

ثمار القلوب(ثعالبي) : ص۵۱۱٫

الأعتقاد(بيهقي) : ص۱۸۲٫

تاريخ دمشق : ج۱ص۳۷۰-ج۲ص۵و۸۵و۳۴۵-ج۵ص۳۲۱٫

الجمع بين الصحاح : ص۴۵۸٫

الشفاء(قاضي عياض) : ج۲ص۴۱٫

أسني المطالب : ص۴و۲۲۱٫

انسان العيون : ج۳ص۲۷۴٫

الأنوار المحمديه : ص۲۵۱٫

بلوغ الأماني : ج۱ص۲۱۳٫

البيان والتعريف : ج۲ص۳۶٫

التاج الجامع : ج۳ص۲۹۶٫

تجهيز الجيش : ص۱۳۵و۲۹۲٫

ذخائرالعقبي : ص۶۷و۶۸٫

الحاوي للفتاوي : ج۱ص۷۹و۱۲۲٫

الرياض النضره : ج۲ص۱۶۹و۱۷۰و۲۱۷و۲۴۴و۳۴۸٫

السيره الحلبيه : ج۳ص۲۷۴و۲۸۳و۳۶۹٫

شرح المقاصد : ج۲ص۲۱۹٫

فرائد السمطين : ج۱ص۵۶و۶۴و۶۵و۶۷و۶۸و۶۹و۷۲و۷۵و۷۶و۷۷٫

العثمانيه : ص۱۴۵٫

مرقاه المفاتيح : ج۱ص۳۴۹-ج۱۱ص۳۴۱و۳۴۹٫

مصابيح السنه : ج۲ص۲۰۲و۲۷۵٫ المورود في شرح سنن أبي داود:ج۱ص۲۱۴٫

 نتیجه:

تواتر حدیث غدیر چنانچه گذشت  نزد بزرگان اهل سنت به مثابه روز روشن است و کسی نمی تواند آنرا انکار کند ؛ چنان که حافظ ذهبی در کتاب سیر اعلام النبلاء به متواتر بودن حدیث غدیر اعتراف کرده ، می‌گوید : «هذا حدیث حسن عال جداً و متنه متواتر» . (سیر اعلام النبلاء، الذهبی(۷۴۸) ، شمس الدین محمد بن احمد ، ج۸ ، ص ۳۳۵٫ موسسه الرساله ، ۱۴۱۳) آنچه مهم است این است که بسیاری از علمای اهل سنت حدیث غدیر را قبول دارند اما متاسفانه با این وجود باز هم بعضی از آنان به خود نیامده و با توجیهات و تاویلاتی عجیب و ساده در پی کتمان واقعیت بر آمده اند جالب اینکه در کلماتشان کلمات متناقض و نامربوطی دیده می شود که هر خواننده ای را به تعجب و تفکر در آن بر می انگیزاند  .

منبع : www.sonnat.net